දේශපාලන අවශ්‍යතා මත පුද්ගලයන් රඳවා තැබීමට නියෝග නිකුත් කරන ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත පාලකයන් අත්තනෝමතික ලෙස යොදා ගන්නා අතර සරත් අඹේපිටිය විනිසුරුතුමා ඝාතනය කිරීම සහ හිටපු ඉන්දීය අගමැති රජීව් ගාන්ධිට මෙරට නාවික හමුදා සෙබලෙකු විසින් පහරදීම වැනි ක්‍රියා එම පනත යටතට අදාළ කර නොගත් බව ජේෂ්ඨ නීතිඥ ජේ. එම්. විජේබණ්ඩාර අනාවරණය කරනු ලැබීය.
ඊයේ (10) දිනට යෙදී තිබූ ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් දිනය වෙනුවෙන් ජාතික ජන බලවේගයේ නීතිඥයෝ විසින් පැවැත්වූ ත්‍රස්තවාදය “වැළැක්වීමේ පනත අහෝසි කරනු“ යන සම්මන්ත්‍රණයේදී ඔහු මේ බව පැවසීය.
එහිදී නීතිඥවරයා පළකළ සම්පූර්ණ අදහස් පහත දැක්වේ.
අද දෙසැම්බර් 10 ලෝක මානව හිමිකම් දිනය වශයෙන් නම් කර තිබෙන්නේ, විශ්ව මානව හිමිකම් දිනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීම අනුව යමින්. සෑම පුරවැසියකුම මිනිසකු වශයෙන් උපත ලැබීම නිසා ජාති, ආගම්, කුල ආදී භේදයකින් තොරව මානව හිමිකම් ලැබී තිබෙනවා. ඒ අනුව අප තුළ පහළ වන සිතුවිලි, ගීත, කවි, වෙනත් සාහිත්‍යාංගයකින් හෝ මෝස්තර නිර්මාණයකින් හෝ තවත් පුද්ගලයන්ට සන්නිවේදනය කිරීමට තිබෙන අයිතිය භාෂණයේ සහ ප්‍රකාශනයේ නිදහස වශයෙන් හඳුන්වන්න පුළුවන්. නීතියට කලින් මේ ලෝකයට මිනිසුන් බිහි වුණා. ඒ අතීතයේ ප්‍රබලයා ජයග්‍රහණය කර දුබලයා පරාජයට පත් වුණු නීතියක් නැති සමාජයක් තිබුණා. පහුගිය කාලයේ ප්‍රබලයෝ භීතියට පත්වී සිටි බව අපි දැක්කා. මොහොතකට හෝ නීතියක් නැති තත්වයකට පත් වුණාද කියලා අපි කල්පනා කරන්න ඕනෑ. නීතියක් නැති කාලයේත් භීතියෙන් මිදීමේ මාවතක් අවශ්‍ය වුණා. ඒ අනුව බිහි කරගත් ආයතනයකට අප සතු බලතලවලින් කොටසක් පවරා අපට එන උවදුරුවලින් අපව ආරක්‍ෂා කර ගැනීමේ බලතල පවරා ජනතා බලයෙන් පාලකයන් බිහි කර ගත්තා.
ජනතාව සතු සියලු බලතල පාලකයාට දුන්නේ නැහැ. බලතල කොටසක් පාලකයාට පවරා දුන්නා. මානව හිමිකම් කියන්නේ එසේ පවරා නොදුන් බලතල කොටසක්. මේ අයිතිවාසිකම් ජනතාවගෙන් උල්ලංඝනය කළ නොහැකියි. ශ්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව තුළ වගන්ති අටකින් කොටස් තුනක්ම පරමාධිපත්‍ය බලය ගැන විග්‍රහ කර හතරවැනි වගන්තියේ සිට ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍ය බලය පවරා දෙන ආයතන පිළිබඳව විග්‍රහ කර තිබෙනවා. නීති පැනවීමේ බලය, නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ බලය සහ නීතිය අර්ථනිරූපණය කිරීමේ බලය පවරාදී තිබෙනවා. මූලික අයිතිවාසිකම් සහ ඡන්ද බලය කියන තවත් අයිතිවාසිකම් දෙකක් කිසිවකුටත් පවරා නොදී අප සතුව තිබෙනවා. අප මිනිසකු වශයෙන් උපත ලැබූ නිසා අනුල්ලංඝනීය බලතල හැටියට ක්‍රියාත්මක වෙනවා. ඒ වාගේම ඡන්දය කල්දැමීම මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කිරීමක් හැටියට අර්ථනිරූපණය කර තිබෙනවා. රජයක් වර්ණනා කිරීම හෝ විවේචනය කිරීමේ හෝ අයිතිය තිබෙනවා නම්, ලොකු නිදහසක් තිබෙනවා. අප තුළ මතුවන අදහස් සන්නිවේදනය කරන්න බාධා කරන විට විශාල වශයෙන් දැනෙනවා. දෙදෙනකුට පුවරුවක් අරගෙන පේව්මන්ට් එකේ ගමන් කරන්න නොදී විශාල පොලිස් නිලධාරීන් පිරිසක් යොදවා අවහිර කරනවා නම්, එතැන මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීමක් තිබෙනවා.
ලංකාවේ මානව හිමිකම් පිළිබඳව පුළුල් පරාසයක විග්‍රහ කර තිබෙනවා. එක්සත් ජාතීන්ගේ විශ්ව ප්‍රකාශනය ඇතුළු එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රකාශන ගණනාවක මානව අයිතිවාසිකම් පිළිබඳව කරුණු දැක්වෙනවා. ළමා හා කාන්තා අයිතිවාසිකම් පිළිබඳවත් විශේෂ අවධානයක් යොමු කර තිබෙනවා. එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් නිර්වචන විකෘති කර අරගලයක් ව්‍යවස්ථාවට අනුව කළ යුතු බවට මතයක් ගෙන යනවා. දෙවැනි ලෝක යුද්ධයෙන් පසුව දැඩි වේදනාවකින් පසුවන අවස්ථාවක එක්සත් ජාතීන්ගේ විශ්ව මානව අයිතිවාසිකම් නිර්වචනයක් ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. “පුරවැසියා අත්තනෝමතිකත්වයට එරෙහිව අවසාන විකල්පයක් ලෙස විප්ලවකාරී ලෙස නැඟීසිටීමට අවම මානව අයිතිවාසිකම් හිමි වන බව” සඳහන් කර තිබෙනවා. ඒ වාගේම අත්තනෝමතිකව අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් මිදීම, භාෂණයේ නිදහස වාගේ තත්වයන් තහවුරු කරන්න රජයකට සල්ලි වියදම් වෙන්නේ නැහැ. රජය වැරදි වැඩ නොකර අත්තනෝමතික නොවී සිටිනතාක් දුරට සිවිල් අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා වෙනවා. මුදල් වියදම් වෙන්නේ නැහැ. මේ කොටස ආර්ථික අයිතිවාසිකම් සහ සමාජ, සංස්කෘතික අයිතිවාසිකම් වශයෙන් හඳුන්වා තිබෙනවා. ඉන්දියාවෙත් මේ තත්වය තහවුරු කර තිබෙනවා. අපේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙත් රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති මෙහෙයවීම යටතේ මේ තත්වය තහවුරු වෙනවා.
අපේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ “පොදු ජනතාවගේ යහපතට ඉවහල් වන පරිදි ප්‍රජාවගේ භෞතික සම්පත් සහ සමාජ ඵලය සියලු පුරවැසියන් අතර සාධාරණව” බෙදා දිය යුතු බව සඳහන් කර තිබෙනවා. ඒ වාගේම “ආර්ථික ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී නිෂ්පාදන මාර්ග පොදු ජනතාවට හානිකර නොවන සේ ක්‍රියාත්මක වන බවට රජය වගබලා ගත යුතුය” යනුවෙන් සඳහන් වෙනවා. තව පැත්තකින් “ජනතාවගේ යහපතට හේතු වන පරිදි රජය විසින් පරිසරය ආරක්‍ෂා කොට සුරක්‍ෂිත කළ යුතුය” කියලත් තහවුරු කොට තිබෙනවා. පොදු දේපළ සුරක්‍ෂිත කර පොදු දේපළ නාස්ති කිරීමට විරුද්ධව, දූෂණයට ලක් කිරීමට එරෙහිව සෘජුව නැඟීසිටීම සියලු පුරවැසියන්ගේ යුතුකමක් හැටියට හඳුන්වාදී තිබෙනවා. කුමන දේශපාලන මතයක් දැරුවත්, පොදු දේපළ ආරක්‍ෂා කිරීමට, ඒ පිළිබඳව විසම්මුතියේ යෙදීමට, පොදු දේපළ ආරක්‍ෂා කිරීමට හඬනැඟීමේ අයිතියක් තිබෙනවා. පසුගිය කාලයේ ගෑස් සිලින්ඩර පිපිරීම පිළිබඳව විශාල ප්‍රසිද්ධියක් ලැබුණා. එක නඩුවක්වත් පවරා නැහැ. නමුත්, සාෆි වෛද්‍යවරයාගේ වඳ සැත්කම් පිළිබඳව නඩු පවරා තිබෙනවා. මෙවැනි තත්වයක් යටතේ ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව පවා පිළිගත් මූලික අයිතිවාසිකම් යටතේ ජනතාවගේ නැඟීසිටීමක් අහුරා තබන්න ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත තවමත් ක්‍රියාත්මක වෙනවා.
විවාහය ලියාපදිංචි කිරීමට අදාළව, ඉඩම් ලියාපදිංචි කිරීමට අදාළව යනාදී වශයෙන් පනත් සම්මත කර ගත හොත්, ඊට අදාළ නිර්වචන නිශ්චිත වශයෙන් දක්වා තිබෙනවා. සෑම පනතක් ගේන කොටම අදාළ මූලික පනතේ හරයට අදාළ නිර්වචන නිශ්චිතව ලබා දී තිබෙනවා. නමුත්, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතේ ‘ත්‍රස්තවාදය’ යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ මොකක්ද කියලා නිර්වචනය කර නැහැ. 1979 ඉඳලා යුක්තිසහගත ලෙස කාර්යක්‍ෂමව අපරාධ පිළිබඳව විමර්ශනය කර භාවිත වීම අඩපණ කර මිනිසුන්ව කූඩු කරන්න මෙය භාවිත කර තිබෙනවා. ඒ තුළ විශේෂයෙන් දක්වා ඇති පුද්ගලයන්ට එරෙහිව සමහර අපරාධ කිරීම දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදක් බව දක්වා තිබෙනවා. මිනීමැරීම, සොරකම් කිරීම, මංකොල්ලකෑම, රටේ අපරාධ නීතිය යටතේ දඬුවම් කළ හැකි වරදවල්. නමුත්, මේ පනත අනුව එකී වරදවල් වරදක් වශයෙන් නැවත හඳුන්වාදී තිබෙනවා. ත්‍රස්තවාදය යනු කුමක්දැයි නිර්වචනය නොකර විශේෂයෙන් නම් කළ පුද්ගලයන්, ත්‍රිවිධ හමුදා නිලධාරීන්, මන්ත්‍රීවරුන්, අධිකරණ විනිශ්චයකාරවරුන් විශේෂයෙන් ආරක්‍ෂා කළ යුතු බව දක්වා තිබෙනවා. නමුත්, අපේ රටේ විනිසුරු සරත් අඹේපිටිය නඩු තීන්දුවක් ලබාදී ගෙදර යන අතරේ වෙඩි තබා ඝාතනය කළා. ඒ සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත ක්‍රියාත්මක කළේ නැහැ. අපරාධ නීති යටතේ අපරාධකරුවන් හඳුනාගෙන දඬුවම් නියම කළා.
අපේ රටේ ආර්ථික අපරාධ ඇතුළු අපරාධවලට එරෙහිව විශාල ජනතා නැඟීසිටීමක් සාමකාමීව සිදු කළා. නමුත්, ඒ අරගලයෙන් මූලික ප්‍රතිලාභ ලැබූ පුද්ගලයාම අත්සන් කිරීමේ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතට ගෙන දෙදෙනකු සිරගත කර තිබුණා. ඒ වාගේම වචනවලින් හෝ සංඥාවලින් ජාතිය, ආගම පදනම් කරගෙන පීඩනයට ලක් කරනවා නම්, ත්‍රස්තවාදීමය කටයුත්තක් බව මේ පනතේ සඳහන් කර තිබෙනවා. එහෙම නම්, වෛද්‍ය සාෆිට එරෙහිව ප්‍රචාර ගෙන ගිය අය මේ පනත යටතේ විමර්ශනය කළ යුතුයි. එහෙම දෙයක් කරන්නේ නැහැ. සමහර චීවරධාරීන්ට විරුද්ධව මෙය යොදා ගත හැකි අවස්ථා පසුගිය කාලයේ තිබුණා. නමුත්, සාධාරණ වශයෙන් මෙය යොදා නොගෙන පාලකයන්ට බිය ඇති වූ අවස්ථාවල සාමකාමීව විරෝධය පළ කිරීම් මර්දනය කරන්න දිගින්දිගටම යොදාගෙන තිබෙනවා. රජීව් ගාන්ධිට පහරදීම මේ පනත යටතේ දණ්ඩනයට ලක් කළ යුතුව තිබුණා. නමුත්, එහෙම කළේ නැහැ. ඒ පහරදීමට හමුදා පනත යටතේ නීතිය ක්‍රියාත්මක කළා. නමුත්, රටේ මහජනතාවගේ අයිතීන් සම්බන්ධයෙන් උද්ඝෝෂණ පැනනඟින අවස්ථාවලදී ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත දිගටම යොදාගෙන තිබෙනවා. මේ රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යුහය සුරක්‍ෂිත කිරීමට තනිව හෝ සාමුහිකව හෝ කටයුතු කළ අයට විරුද්ධව මේ පනත භාවිත කර තිබෙනවා. අවුරුදු ගණනාවක් මේ පනත යටතේ රඳවා ගැනීම් සිදුකර තිබෙනවා. අසාධාරණ ලෙස එසේ රඳවා ගත් අයකුට වන්දි ගෙවීමේ හැකියාවක් හෝ මේ පනතෙන් ආවරණය කර නැහැ.
මානව හිමිකම් සංස්කෘතියක් කරා ශ්‍රී ලංකාව රැගෙන යාමට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් ලබාදී තිබෙන සීමාවලට පිටින් යම් නීතියක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉඩ නොතිබිය යුතුයි. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත වැනි නීති ශ්‍රී ලංකාවෙන් ඉවත් කිරීමට පෙළගැසෙමු කියන ආරාධනය මම සියලු දෙනාටම කරනවා.
